Ο πεταλωτής
Το παραδοσιακό επάγγελμα του πεταλωτή είναι από εκείνα που έχουν εκλείψει στις μέρες μας. Αυτό ήταν αναμενόμενο μια και τα συμπαθητικά τετράποδα (άλογα ή γαϊδουράκια) έχουν πάψει εδώ και χρόνια να αποτελούν μεταφορικό μέσο αφού αντικαταστάθηκαν από τα δίτροχα και τετράτροχα οχήματα.
Η εργασία του πεταλωτή αφορούσε τη διαδικασία τοποθέτησης ή αντικατάστασης πετάλων στις οπλές των αλόγων ώστε να μην φθείρονται τα πέλματα και πονούν τα ζώα. Τα άλογα στην περιοχή μας χρησιμοποιούνταν όχι μόνο ως μεταφορικό μέσο ανθρώπων και προϊόντων αλλά και σε γεωργικές εργασίες όπως το όργωμα και το αλώνισμα. Επίσης στο γειτονικό νησί μας στις Σπέτσες λόγω της χρήσης των αλόγων στις άμαξες, οι ιδιοκτήτες τους ήταν πολύ καλοί πελάτες των πεταλωτών του Κρανιδίου. Εκείνοι μάλιστα για να εξυπηρετήσουν την πελατεία μετέβαιναν συχνά στο νησί μαζί με τα εργαλεία τους και πετάλωναν τα άλογα των αμαξάδων.
Εργαλεία του πεταλωτή:
σφυρί, φαλτσέτα, ξυλοφάι, τανάλια, λίμα, φάσπα, σκεπάρνι, 4 πέταλα και 24 αλογόκαρφα για τα πόδια του αλόγου.
Διαδικασία πεταλώματος:
Πρώτα έδεναν το άλογο από το καπίστρι σ' ένα χαλκά. Μετά σήκωναν το μπροστινό πόδι του αλόγου προς τα πίσω σε σχήμα γάμα. Στη συνέχεια έπιαναν την οπλή του αλόγου. Με την τανάλια έβγαζαν τα παλιά αλογόκαρφα και το παλιό πέταλο και ύστερα είτε έκοβαν τα νύχια του ζώου με το σκεπάρνι ή τα καθάριζαν με τη φαλτσέτα. Υπήρχαν δύο ειδών πέταλα: α) το ελληνικό που ήταν σαν πλάκα και κάλυπτε όλη την οπλή του αλόγου και β) το γερμανικό πέταλο που χρησιμοποιούνταν πιο πολύ διότι αερίζονταν το νύχι του αλόγου στο εσωτερικό μέρος και είχε μεγαλύτερο πάχος προστασίας από τα ελληνικά. Αφού λοιπόν καθάριζαν την οπλή του αλόγου διάλεγαν πέταλο στο μέγεθος της και το τοποθετούσαν πάνω στο πέλμα του αλόγου. Στη συνέχεια περνούσαν 6 καρφιά και άρχιζαν να τα καρφώνουν. Τα αλογόκαρφα είχαν πολύ μεγάλο κεφάλι για να μην φθείρονται εύκολα με την τριβή του ποδιού στο έδαφος. Πρόσεχαν καρφώνοντάς τα να μην τρυπήσουν το κρέας του αλόγου και το τραυματίσουν. Έπειτα επειδή ήταν μεγάλα τα καρφιά και έβγαιναν έξω από το νύχι τα έκοβαν με τη ράσπα (τανάλια) ή τα λιμάριζαν με τη λίμα. Τέλος έπαιρναν το ξυλοφάι και έξυναν το νύχι προσαρμόζοντάς το στην περίμετρο του πετάλου.
Υπήρχε και ένας δεύτερος τρόπος πεταλώματος που χρησιμοποιούνταν πιο παλιά. Ζέσταιναν το πέταλο και το προσάρμοζαν ζεστό στο νύχι του αλόγου. Αυτός ο τρόπος ήταν πιο επώδυνος για το ζώο και χρησιμοποιούσαν τα γερμανικά πέταλα.
Το επάγγελμα του πεταλωτή δεν ήταν ιδιαίτερα επικερδές γι' αυτό προσπαθούσαν να το συνδυάσουν με κάποιο άλλο σχετικό όπως ήταν του σαγματοποιού ώστε να συμπληρώσουν το εισόδημά τους.
Πεταλωτές που άσκησαν το επάγγελμά τους στην περιοχή μας είναι: Αυδούλης Πέτρος. Μαυροειδής Βασίλης, Σούρος (παρατσούκλι), Στάγιας Βαγγέλης.http://gym-kranid.arg.sch.gr/paradosiaka/html/petalwths.html
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου